බර්ලින් (17/11 – 40)
ශ්රී ලංකාව ජනාධිපති රනිල් වික්රමසිංහ මහජන අවධානයට ලක්වන සිනහව ය. ඔහු ශ්රී ලංකාවේය කන්නයේ මිනිසා සහ ඔහුගේ මඟ පෙන්වීම සඳහා හොඳින් ස්ථානගත වී ඇත රට ධාරාවෙන් පිටත අවුල්. පාර්ලිමේන්තු මාර්ගය ඔස්සේ ඔහු ඉහළම දේශපාලන තනතුරට පත් වූ ආකාරය මතභේදාත්මක වුවද, සිවිල් සමාජය තුළ ඔහුට පොදු පිළිගැනීමක් ඇත. පාර්ශවකරුවන්උ නන්දුවක් දක්වන සහ බලයලත් පක්ෂවල විරුද්ධත්වය නොතකා.
වික්රමසිංහ 2024 නොවැම්බර් දක්වා නිලය දරන අතර දැවැන්ත බලයක් ඇත දේශීය සහ බලයේ සිටියදී ජාත්‍යන්තර න්‍යාය පත්‍රය ඉදිරියෙන්. ඔහු විවේචනාත්මක කිහිපයක් අධීක්ෂණය කරනු ඇත දේශපාලන සර්ව පාක්ෂික රජය පිහිටුවීම, 22 වැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය, මහ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය, පළාත් සභා සහ පළාත් පාලන ආයතන සඳහා මැතිවරණ වැනි සිදුවීම්. දේශපාලන ඉල්ලීම් පමණක් නොව නීතිමය නඩුවලට මුහුණ දීම සහ අක්‍රිය රාජ්‍ය සේවය සහ අනෙකුත් ආයතන ආමන්ත්‍රණය කිරීම සහ සමාජ-ආර්ථික අංශයේ ක්ෂණික ඉල්ලීම් විසඳීමට ඔහුට අප්‍රාණවත් කාර්යයක් තිබේ.
ජනාධිපති රනිල් වික්රමසිංහ මහතා 2024 නොවැම්බර් දක්වා ධූරය දරන අතර ඔහුට දැවැන්ත දේශීය හා ජාත්‍යන්තර න්‍යාය පත්‍රයක් ඇත. දේශපාලන ඉල්ලීම් ඉටු කිරීම සහ අක්‍රිය සිවිල් සේවය සහ සමාජ-ආර්ථික අංශයේ ක්ෂණික ඉල්ලීම් විසඳීමට ඔහුට අප්‍රාණික කාර්යයක් ඇත. ඔහුගේ පූර්වගාමියාගෙන් ඔහුට උරුම වූ පාලන අවුල, ශ්රී ලංකාව හැර ගොස් ඇත්තේ ඉතා සුළු මිතුරන් සමඟ ය.
උපායමාර්ගික පැත්තෙන් වික්රමසිංහ ඉදිරියට යනු ඇත ලිපිනය ශ්රී ලංකාව ඉතා සුළු මිතුරන් සහ එහි අවශ්‍යතා සුරක්ෂිත කර ගැනීම සඳහා විකල්ප සමඟ ඉතිරි කර ඇති ඔහුගේ පූර්වගාමියාගෙන් ඔහුට උරුම වී ඇති පාලන අවුල.
LPG දැන් ශ්රී ලංකාව තුළ පවතී, QR කේත පද්ධතිය හඳුන්වා දීමෙන් පසු ඉන්ධන පිරවුම්හල්වල අවුල් සහගත තත්ත්වය අඩු වී ඇති අතර බලශක්ති තත්ත්වය කනස්සල්ලට පත්වන නමුත් වඩා හොඳය. අනෙකුත් අංශවල ධනාත්මක ඇඟවීම් පවතින අතර සාමාන්‍ය තත්වයේ තරමක නැවත පැමිණීමට මාස කිහිපයක් ගතවනු ඇත.
ජනාධිපති වික්රමසිංහ මහතා කටයුතුවල සුක්කානම නිසා ඉන්දියාවට සහනයක් දැනීමට සෑම හේතුවක්ම තිබිය හැකිය. 2001 දී එල්ටීටීඊය සමඟ සටන් විරාමය ගැන සාකච්ඡා කරන විට ඉන්දියාව ඔහුගේ “ජාත්‍යන්තර ආරක්ෂක දැල” වී ඇත. ඉන්දියාවේ ශ්රී ලංකා රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකත්වයේ ගුණාත්මක භාවය 2021 අගෝස්තු මාසයේ සිට එහි මහ කොමසාරිස් මිලින්ද මොරොගොඩගේ උත්සාහයට ස්තූතිවන්ත විය. ඉන්දියාව සහ දේශපාලන නායකත්වය සහ උපායමාර්ගික ප්‍රජාව සමඟ ඔහුගේ සමීකරණය.
වික්රමසිංහ මහතා ශ්රී ලංකා – ඉන්දීය සබඳතා සම්බන්ධයෙන් වැදගත් ප්‍රකාශ දෙකක් කර තිබේ. 2022 අගෝස්තු 14 වන දින කොළඹදී පැවති උත්සවයකට ඔහු පැමිණ සිටියේ ශ්රී ලංකා නාවික හමුදාවට ඩෝනියර් මැරිටයිම් රෙක් සහ නිරීක්ෂණ ගුවන් යානයක් භාරදීම නැරඹීම සඳහා ය. ඊටත් වඩා වැදගත් වන්නේ ඔහු ඉන්දු-ලංකා සබඳතා පිළිබඳ ඔහුගේ ආවර්ජනය කරමින් මිනිත්තු 8 ක දේශනයක් පැවැත්වීමයි. එය ඉතා කල්පනාකාරී ය. උත්සවයේ කථාව සහ ඔහුගේ පැමිණීම වැදගත් අර්ථයන් ඇත. ඒ, චීන සමීක්ෂණ යාත්‍රාවකට හම්බන්තොට ප්‍රදේශයේ සංචාරය කිරීමට ශ්රී ලංකාව ලබාදුන් අවසරය සම්බන්ධයෙන් මතුව ඇති ආන්දෝලනාත්මක පසුබිමකයි.
2022 අගෝස්තු 03 වැනි දින පාර්ලිමේන්තුව අමතා කළ රාජාසන කතාවේදී පවා වික්රමසිංහ ඉන්දියාව ගැන විනාඩි කිහිපයක් කතා කළ අතර වෙනත් කිසිදු රටක් සෘජුව හෝ වක්‍රව සඳහන් නොකළ බැවින් එය සුවිශේෂී විය. ශ්රී ලංකාවේ කිසිදු රාජ්‍ය නායකයෙකු ඉන්දියාව සම්බන්ධයෙන් සාධනීය ප්‍රකාශයන් ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා පාර්ලිමේන්තු වේදිකාව හෝ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික සිදුවීම් යොදා නොගැනීම මෑත කාලයේ පෙර නොවූ විරූ තත්ත්වයකි. මේවා සබඳතා මීළඟ මට්ටමට ගමන් කිරීම සහ වැඩි ධනාත්මක බව පිළිබඳ ඇඟවීම් බව අනුමාන කළ හැකිය. ඔහු තම රැකියාව තුළ සුරක්ෂිත බවක් දැනෙන බව ද එය අවධාරණය කරයි.
ජනාධිපති රනිල් වික්රමසිංහ මහතා ටෝකියෝ නුවරට පැමිණ සිටියේ ජපානයේ හිටපු අග්‍රාමාත්‍ය ෂින්සෝ අබේ මහතාගේ ගුණ සමරු උත්සවයට සහභාගි වීමටය. මෙමගින් ඔහුට ඉන්දීය අග්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර මෝදි මහතා ඇතුළු රජයේ සහ රාජ්‍ය නායකයින් හමුවීමට ස්වර්ණමය අවස්ථාව උදාවනු ඇත. අගමැති මෝදි මහතා සමඟ ඔහුගේ රැස්වීම් සහ ඉදිරි මාර්ග සිතියම කෙරෙහි අවධානය යොමු වනු ඇත. එය ශ්රී ලංකා රජයේ අතීත ක්‍රියා සමාලෝචනය කිරීමට සහ ද්විපාර්ශ්වික සබඳතා වර්ධනයට සහ වර්ධනයට බාධා කරන කෝපය ඉවත් කිරීමට ඉන්දියාවට කාලයක් ලබා දෙනු ඇත. QUAD, ASEAN සහ බටහිර රටවල් ඇතුළු චීන සහ අනෙකුත් ප්‍රභූවරුන් සමඟ වික්‍රමසිංහගේ අන්තර් ක්‍රියාකාරිත්වය උනන්දුවෙන් නැරඹිය යුතුය.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ නික්ම යාමෙන් පසු ශ්රී ලංකාවේ දේශපාලන තත්ත්වය ලිහිල් වී තිබේ. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ජනාධිපති රනිල් වික්රමසිංහ මහතා එම ධුරයට තේරී පත්වීම නිසා සන්සුන් හැඟීමක් ඇති වී තිබේ. කෙසේ වෙතත්, ඕනෑම වැරදි පියවරක් අරලගයා ව්‍යාපාරය නැවත පණ ගැන්වීමට හේතු විය හැක. ඉදිරියේ ඇති අභියෝග අතරට ගාලු මුවදොර විරෝධතාකරුවන් බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කිරීම පිළිබඳ මූලික අයිතිවාසිකම් (FR) පෙත්සම්, ගාල්ලේ හමුදා නිලධාරීන් සහ සිවිල් වැසියන් අතර ගැටුමක් සහ රටේ සමහර ප්‍රදේශවල පොලිස් ක්‍රියාමාර්ග, UNHCR සහ ඉවත් කිරීමේ ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් ජාත්‍යන්තර මතය සමඟ කටයුතු කිරීම ඇතුළත් වේ. ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලයේ, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ සහ අනෙකුත් රජයේ ගොඩනැගිලිවල වාඩි වී සිටි විරෝධතාකරුවන්ට නඩු පැවරීම සම්බන්ධයෙන් කෝපයක් පවතී. බියජනක ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත (PTA) වෙනුවට ජාතික ආරක්ෂක පනත (NSA) ආදේශ කිරීමට ආන්ඩුව උත්සාහ කරයි. සාමාන්‍ය තත්ත්වයට පැමිණීමට පෙර සති කිහිපයක් ගතවනු ඇත.
රාජපක්ෂ බලයෙන් පහ කළ ජනතා උද්ඝෝෂණයෙන් උගත යුතු පාඩම් තිබේ. විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රය (CPA) විසින් පසුගිය සතියේ පැවැත්වූ මත විමසුමකදී පූර්ව මහ මැතිවරණයට පක්ෂව 89.9%ක් ද, සියලුම දේශපාලන පක්ෂවල විගණනය සඳහා 98%ක් ද, 21 වැනි සංශෝධනයට 86%ක් ද, විධායක ජනාධිපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීම සඳහා 75%ක් ද, සියල්ලන්ටම 83%ක් ද ලැබී තිබේ. පක්ෂ අන්තර්වාර ආණ්ඩුව.
නායකයන් පිළිබඳ විශ්වාසය යන මාතෘකාව යටතේ ජවිපෙ ප්‍රවීණ අනුර කුමාර දිසානායක (AKD) 48.5%ක් ලබා ගත් අතර RW 36.65%ක් ලබා ගත් අතර මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා 11.28%ක් ලබා ගනිමින් ටේල් එක ඉහළට ගෙන එයි. ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ ප්‍රවීණයෙකු මත විමසුමේදී ඉහළම ලකුණු ලබා ගැනීම වැදගත් වර්ධනයක් වන අතර එය විශේෂයෙන්ම පෙරටුගාමී සමාජවාදී සමූහාණ්ඩුව සමඟ පෙළගැසී සිටීම හොඳින් විග්‍රහ කළ යුතුය.
වික්රමසිංහ කතාවට එකඟව කටයුතු කරයිද යන්න සැක සහිත විය. බොහෝ දුරට ඔහු කරුණු කිහිපයක් සම්බන්ධයෙන් දේශපාලන ඥානය ප්‍රදර්ශනය කර ඇත. ආකර්ශනීය සිංහාසන කථාව (TS) RW ගේ ප්‍රධාන පහර විය. ඝෝෂාකාරී පිහාටු නොමැතිව, ඔහු අණ දෙන බව සහ 2024 නොවැම්බර් දක්වා ඔහුගේ ධූර කාලය ක්‍රියාත්මක කිරීමට අපේක්ෂා කරන බව ඔහු ප්‍රකාශ කළේය.
රාජපක්ෂගේ වහාම ශ්රී ලංකාවට පැමිණීමේ දොර ප්‍රසිද්ධියේ වසා දැමීමෙන්, RW පාර්ලිමේන්තු වේදිකාව භාවිතා කළේ ඔහු රාජපක්ෂගේ සහ ඔවුන්ගේ ආධාරකරුවන්ගෙන් ඈත් වන බව සංඥා කිරීමට ය. කෙසේ වෙතත්, ඔහු මේ මොහොතේ හෝ සර්ව පාක්ෂික ආණ්ඩුව පිහිටුවන තුරු කූඩුව සොලවන්නට ඉඩක් නැත. පසුගිය මාස කිහිපය තුළ සිදු වූ සිදුවීම්වලින් රාජපක්ෂ පවුල දරුණු ලෙස “තුවාල” වී ඇත, ඔවුන්ගේ බිඳවැටීම නාටකාකාර වී ඇති අතර වැදගත් වන්නේ 2019 දී ගෝඨාභය රාජපක්ෂට ඡන්දය දුන් මිලියන 6.9 ක ජනතාවගේ සහය ඔවුන්ට නොමැති වීමයි. “වෙඩි කැඳවන්න” සහ එය ඔවුන්ට තර්ජනයක් විය හැකි වර්ධනයන්ට බලපෑම් කරන්න. හිටපු ගෝඨාභය රාජපක්ෂ තවමත් ඔහුගේ චරිතය රඳවාගෙන සිටියි. ඔවුන් කිසිදු දේශපාලන සමීකරණයකින් බැහැර කිරීම නුවණට හුරු නැත. මේ අතර, ඔවුන්ට විවාද කිරීමට බොහෝ උසාවි නඩු තිබේ.
වික්රමසිංහ මහතාට පක්ෂ භේදයකින් තොරව සහයෝගය ලැබී ඇති බව සඳහන් කිරීම වැදගත්ය. SJB යනු මෙම කණ්ඩායමට සම්බන්ධ වූ නවතම එකකි. සුළු ජාතීන් ඔහු කෙරෙහි විශ්වාසය තබා ඇති අතර ඇතැමුන් රජයට එක්වීමට කැමැත්තෙන් සිටින අතර තවත් පිරිසක් බාහිර සහයෝගය පළ කර ඇත.
රජය විදේශගත දෙමළ කණ්ඩායම් තහනම් කිරීම ඉවත් කර ඇති අතර සමහර නම් නොකළ මුස්ලිම් කණ්ඩායම් ද තහනම් කර ඇත. තීරණ දෙකෙහිම බලපෑම විමසා බැලිය යුතුය. හදිසි නීති රෙගුලාසිවල සමහර වගන්ති සංශෝධනය කර ඇත, පැහැදිලිවම FR අයදුම්පතක් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට ගොනු කරන බව මතක තබා ගන්න. හදිසි තත්ත්වය ඉක්මනින් ඉවත් කිරීමට ඉඩ තිබේ. 2022 අගෝස්තු අවසන් සතියේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ නැවත පැමිණීම නීතිය හා සාමයට අභියෝගයක් වනු ඇති අතර “අරගලය” තත්වය නැවත පණ ගැන්වීමට ඉඩ ඇත.
ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථීක අවුල ආරම්භ වී ඇත්තේ මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා බලයේ සිටි 2006-2009 සහ 2009-2015 කාල වකවානුවේ ය. ප්‍රමාණවත් පාර්ලිමේන්තු අධීක්ෂණයකින් හෝ වගවීමකින් තොරව නාස්තිකාර වියදම්, විදේශීය ණය හිමියන්ගෙන් සහ ජාතීන්ගෙන් අනුමත නොකළ ණය ලබා ගැනීම පෙර නොවූ විරූ ආර්ථික අවුලකට හේතුවයි. ගෝටාබය රාජපක්ෂ ඊට එකතු කළේ ඥානාන්විත නොවන ආර්ථික, මූල්‍ය හා මූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති කිහිපයකිනි. ලොකුම අපරාධය වුණේ හම්බන්තොට වරාය සහ ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළ, මාතලේ ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළ, කොළඹ වරාය නගරය ඇතුළු තවත් ආයතනවලට යන්න තීරණය කිරීම.
වික්රමසිංහ සිය රාජාසන කථාවේදී (2022 අගෝස්තු 03) ඔහුගේ සැලැස්ම ඉදිරිපත් කර ඇති අතර ශ්රී ලංකාව මෙම ලොග්ජම් එකෙන් ඉවත් කිරීම පිළිබඳ විශ්වාසදායක යෙදවුම් කිහිපයක් ලැබී ඇත. කොළඹ පදනම් වූ පාත්ෆයින්ඩර් – මිලින්ද මොරොගොඩගේ චින්තන ටැංකිය – මෙම විෂය පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක ලේඛනයක් ඉදිරිපත් කර ඇත. හර්ෂ ද සිල්වා (පාර්ලිමේන්තු/එස්.ජේ.බී.) එම විෂය සම්බන්ධයෙන් කරුණු දහයකින් යුත් සැලැස්මක් සකස් කර ඇත. හර්ෂ සර්ව පාක්ෂික ආණ්ඩුවේ කොටසක් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ ඇපදීම සලකනු ලබන්නේ පහත වැටීම අත් අඩංගුවට ගැනීමට සහ රට නැවත රෝදයට ගෙන ඒමේ උත්සාහයේ පූර්වගාමියා ලෙස ය. බොහෝ රටවල් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ ලංකා ගිවිසුමේ ප්‍රතිඵලය අපේක්ෂාවෙන් සිටින බැවින් අනෙක් අයටද එය අනුගමනය කිරීමට සංඥාවක් වනු ඇත. අකමැත්ත ඇති වන්නේ දුර්වල ආයතනවලට ඇති බිය, අද්දැකීම් අඩු සිවිල් සේවකයින් සහ ප්‍රාදේශීය දේශපාලනය අවුලට දායක වී ඇති බැවිනි.
අවුලට වගවීම ගැන වික්රමසිංහ පාර්ලිමේන්තුවේදී කතා කර ඇති අතර, රාජපක්ෂලා ඇතුළු හිටපු නායකයන්, රාජ්‍ය සේවකයන් සහ තවත් අය දැවැන්ත අවපාලනයකට හසුකර ගැනීමට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ පෙත්සම් තිබේ. උසාවි නඩු වල ප්රතිඵල නැරඹීමට සිත්ගන්නාසුළු වනු ඇත.
රාජපක්ෂ පාලනයන් දෙක (මහින්ද රාජපක්ෂ / 2010-15) සහ (ගෝඨාභය රාජපක්ෂ / 2019-22) සහ සිරිසේන පාලන සමයේ (2015-19) පෙරළිය ශ්රී ලංකාවේ උපායමාර්ගික සහ විදේශ ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක වූ ආකාරය සම්බන්ධයෙන් කුප්‍රකට ය. . ඉන්දියාව ඇතුළු ශ්රී ලංකාවේ සාම්ප්‍රදායික මිත්‍ර රටවල වියදමින් චීනය ශ්රී ලංකාව මත සිය ග්‍රහණය සැලකිය යුතු ලෙස ශක්තිමත් කළ කාලය මෙය විය.
“විදේශ ප්‍රතිපත්තියේ අස්ථාවරත්වය හේතුවෙන් ජාත්‍යන්තරයේ බොහෝ පසුබෑම්වලට අපි මුහුණ දුන්නා” සහ “අපි කිසිම කණ්ඩායමකට අයත් නොවෙමු” යනුවෙන් වික්රමසිංහ සිය රාජාසන කතාවේදී (අගෝස්තු 03) සිය රටේ බාහිර සබඳතාවල පසුබෑම ගැන දොස් පවරමින් මෙම අංගය ගැන අවධානය යොමු කළේය. ”. “මිත්රශීලී” සහ “අරමුණු” විදේශ ප්රතිපත්තියක් අනුගමනය කිරීමට ඔහු පොරොන්දු විය.
ශ්රී ලංකාවේ විදේශ ප්‍රතිපත්තියේ අසාර්ථකත්වය එහි ඩයස්පෝරාවට සැලකිය යුතු ලෙස බලපා ඇත. ශ්රී ලංකාවේ විදේශ ගමන් බලපත්‍රය සුඩානය වැනි ජාතීන්ට වඩා පහළින් තබා ඇති අතර ඔවුන්ට වීසා බලපත්‍ර සීමාවන් ද පනවා ඇත. එබැවින් විදේශ කටයුතු සහ ජාත්‍යන්තර සබඳතාවල සමතුලිතතාවය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සඳහා වික්රමසිංහ මහතා ඉදිරියේ ඇති ප්‍රධාන කාර්යයකි. ඊටත් වඩා විදේශ කාර්යාලයට සහ එහි විදේශ සේවයට ජවයක් ලබාදීමට ක්‍රම සහ විධික්‍රම ඔහු විසින් සකස් කළ යුතුව ඇත.
නිරන්තර කාල පරාසයන් තුළ පරීක්‍ෂා කළද, ඉන්දියා-ලංකා සබඳතා ශක්තිමත් පදනමක් මත රැඳෙන අතර සෑම විටම ඉහළ මට්ටමේ දේශපාලන අන්තර්ක්‍රියා සහ නායකත්ව මැදිහත්වීම්වලට ස්තූතිවන්ත වෙමින් උසින් වැඩී ඇත. විශේෂයෙන්ම 2009 සිට ද්විපාර්ශ්වික සබඳතාවලට මූලිකත්වය දුන් විශ්වාස හිඟය පහව ගොස් ඇති නමුත් එය ඉන්දීය විදේශ ප්‍රතිපත්ති කළමණාකරුවන්ගේ කනස්සල්ලට හේතු වී තිබේ. එළැඹෙන ටෝකියෝ උත්සවයේදී ඉන්දීය සහ ශ්රී ලංකා නායකයින් අතර හමුව හිඟ විශ්වාසය ආමන්ත්‍රණය කිරීමට විසඳුම සැපයිය යුතුය.
ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 4 කට අධික මුදලක් මුදාගැනීම, සහන සහ මානුෂීය ආධාර ලබා දීමෙන් ආර්ථික අර්බුදයට ඉන්දියාව ක්ෂණික ප්‍රතිචාර දැක්වීම ජාත්‍යන්තරව පිළිගත් අතර සිවිල් සමාජයෙන් සහ වෙනත් අයගෙන් ශ්රී ලංකාව තුළ ප්‍රශංසාවට ලක් විය. මෙය ශ්රී ලංකාවට උපකාර කිරීම සඳහා මෑත වසරවල ඉන්දියාවේ ප්‍රධාන මුල පිරීම් කිහිපයෙන් එකකි. එය ශ්රී ලංකාවේ ජනතාවට ආධාර සැපයීමේ මධ්‍යම රජයේ ප්‍රතිපත්තියට සමපාත විය. කෙසේ වෙතත්, ජාතික කටයුතුවලදී අදාළව සිටීම සඳහා ඉන්දියාව තම මැතිවරණ කොට්ඨාශය බවට පත් කර ගත් ස්වේච්ඡා අවශ්‍යතා සඳහා සුපුරුදු ඉන්දීය විරෝධී ප්‍රකාශවල බඩු තොගයක් විය.
ඉන්දියා – ලංකා සබඳතා දකින්නේ පටු ප්‍රිස්මයක් හරහා. ද්විපාර්ශ්වික සබඳතාවල වැරදි රේඛා සහ අවිශ්වාසය හඳුනාගැනීමේ අවශ්‍යතාවය හදිසි සහ වැදගත් වේ. සලකා බැලීමට විකල්ප කිහිපයක් තිබේ. ඉදිරි එක් මාර්ගයක් වන්නේ දකුණු ශ්රී ලංකාව සහ සිංහල-බෞද්ධ සමාජයේ බලකොටුවක්ව පවතින බටහිර වෙරළ තීරයේ අවධානය යොමු කිරීමයි. බොහෝ විට සමකාලීන වර්ධනයන්ට නොගැලපෙන තීරණ ගැනීමට බලයේ සිටින පාර්ශවයන් බැඳී සිටින ප්‍රධාන ගැටළු තීරණය කරන්නේ මෙයයි.
බටහිර වෙරළ පර්යන්ත ව්‍යාපෘතියට ඉන්දියාව සහභාගී වීමට විරුද්ධ වීම එවැනි එක් උදාහරණයක් වන අතර තවත් ඒවා ද තිබේ. මෙහි ඇති ලැදියාවන් හඳුනා ගැනීම අපහසු නැත. මේවා ඉන්දියා-ලංකා සබඳතාවලට ගැඹුරු සෙවනැල්ලක් දමා ඇත. දෙපාර්ශවයේම ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්ට කුපිත කරන අය ඉවත් කිරීමට උත්සාහ කිරීමට අපහසු කාර්යයක් තිබේ.
විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රයේ මත විමසුමේ විශේෂයෙන් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ පිළිබඳ රසවත් හෙළිදරව් කිරීම් කිහිපයක් තිබේ. අන්තර් විශ්වවිද්‍යාල ශිෂ්‍ය පෙරමුණ (අවිශිබම) සහ පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය (පෙසප) උනන්දුව ඇති අතර ඉන්දියාවට එරෙහිව මිනිසුන්ට බලපෑම් කිරීමේ හැකියාව තිබිය හැකිය. “එක්සත්” ජනතා විමුක්ති පෙරමුණට අතීතයේ බීජිං ගැති ලෙස හඳුනා ගැනීමට අමතරව පැහැදිලි ඉන්දීය විරෝධී න්‍යාය පත්‍රයක් තිබුණි. 2022 අගෝස්තු 16 වැනි දින හම්බන්තොටදී චීන “ඔත්තු” නෞකාව පිළිගැනීමට ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ මන්ත්‍රීවරුන් කිහිප දෙනෙකු පැමිණීම තවත් උදාහරණයකි.
හම්බන්තොට ඉන්දියා-ලංකා සබඳතාවයේ හිරිකිතයක් බව පැහැදිලිවම ප්‍රකාශ කිරීමය. Yuan Wan-5 ගේ මෑත සංචාරය එය සැකයෙන් තොරව ඔප්පු කර ඇති අතර එවැනි තීරණාත්මක කරුණු සම්බන්ධයෙන් ශ්රී ලංකාවේ උපායමාර්ගික චින්තනයේ සීමාවන් ද හෙළිදරව් කර ඇත. ඉදිරියේදී මෙවැනි සංචාර තවත් සිදුවනු ඇති බැවින් මෙය ඉන්දියාවට සහ ශ්රී ලංකාවට නව අභියෝගයක ආරම්භයක් විය හැකිය. මෙම දෝෂ රේඛාව දෙපැත්තෙන්ම විසඳිය යුතුය. පැහැදිලිවම, විශේෂයෙන්ම ශ්රී ලංකාවේ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්ට මෙහිදී උගත යුතු පාඩම් තිබේ.
ඉන්දියා – ශ්රී ලංකා සබඳතා පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක ධවල පත්‍රිකාවක අවශ්‍යතාවය අවශ්‍ය වී ඇත්තේ එයට සමතුලිතතාවය ගෙන ඒම සහ ඉන්දියාවේ දායකත්වය ඉස්මතු කිරීමේ අරමුණ ඇතිවය. ශ්රී ලංකා රජය සහ දෙමළ ඊළාම් විමුක්ති කොටි (එල්ටීටීඊ) අතර සටන් විරාමයට මැදිහත්වීමෙහිලා නෝර්වේ සමඟ එක්ව ඉන්දියාවේ ක්‍රියාකලාපය ගැන ලියා ඇති බොහෝ දේ නැත; සටන් විරාමය නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා ශ්රී ලංකා අධීක්ෂණ දූත මණ්ඩලය (SLMM) නිර්මාණය කිරීමේ ඉන්දියාවේ අවධාරනය, වවුනියාවේ සහ මන්නාරමේ මානුෂීය බිම්බෝම්බ ඉවත් කිරීමේ ප්‍රයත්නයන්හිදී ඉන්දීය රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන දෙකක (NGO) ක්‍රියාකාරකම් සහ සුනාමි සහන කටයුතු සඳහා ඉන්දියාවේ කාර්යභාරය. ලැයිස්තුව නිමක් නැත.
තවත් අභ්‍යාසයක් වන්නේ පසුගිය දශක 7 තුළ විශේෂයෙන්ම 21 වැනි සියවසේ ශ්රී ලංකාවේ චීන ක්‍රියාකාරකම් අධ්‍යයනය කිරීමයි. මෙය ආයතනික මතකය සහ වර්තමාන සහ අනාගත ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්, අදහස් සම්පාදකයින් සහ වෘත්තිකයන් සඳහා සූදානම් ගණනය කිරීමක් ලෙස ක්‍රියා කළ යුතු වැදගත් උපාය මාර්ගයක් වනු ඇත.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂට දේශපාලන ධූරය අහිමි වූ විට චීනය ඔහු වෙනුවෙන් කඳුළු හෙළුවේ නැත. මෙහි පාඩම නම් චීනය සිය සියලු ගනුදෙනු වලදී ප්‍රමුඛ වන්නේ තම ජාතික ආරක්ෂක අවශ්‍යතා මිස අන් කිසිවක් වැදගත් නොවන බවයි.
ශ්රී ලංකාවේ චීන තානාපතිවරයාගේ ලිපියක් (2022 අගෝස්තු 26) මාධ්‍ය වෙත බෙදා හරින ලද්දේ “ශ්රී ලංකාව සහ චීනය මුහුණ දෙන තර්ජන හමුවේ ඔවුන්ගේ ස්වෛරීභාවය, භෞමික අඛණ්ඩතාව සහ ස්වාධීනත්වය ඒකාබද්ධව ආරක්ෂා කළ යුතු” බවයි. නැන්සි පෙලෝසිගේ නායකත්වයෙන් යුත් එක්සත් ජනපද දූත පිරිස තායිවානයට පැමිණීම සහ යුවාන් වන් 5 හි හම්බන්තොට සංචාරය වටා එය ගොඩනගා ඇත. එහි සඳහන් වූයේ “ශ්රී ලංකාව මෙන්ම චීනය ද 1840 සිට 1949 දක්වා වසර සියයක් දුක් වින්දා. ඒ හා සමාන අඳුරු අත්දැකීම් නිසා චීනය සැමවිටම ශ්රී ලංකාවට සහාය දක්වයි” යනුවෙනි. ඉන්දියාව විවේචනය කිරීම වසං කිරීමට කිසිදු උත්සාහයක් නොගත් අතර ලබන මාසයේ පැවැත්වෙන එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ 51 වැනි සැසිවාරය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් ලිපියක් යොමු කර ඇත “ඔවුන් දිවයිනේ අභ්‍යන්තර කටයුතුවලට ඇඟිලි ගැසීමට සහ ඉදිරියට යාමට මානව හිමිකම් වසන් කිරීමේ මෙවලමක් ලෙස භාවිතා කරන්නේද යන්නයි. ශ්රී ලාංකීය ජනතාවගේ තුවාලවලට ලුණු අතුල්ලන්න”.
චීනය වැනි රටකට තම දරුණු ආර්ථික අර්බුදයෙන් ගොඩ ඒමට ආධාර අවශ්‍ය වූ විට ලංකාව අත්හැරීමට, චීන තානාපතිවරයාගේ ලිපිය “ශ්රී ලාංකීය ජනතාවගේ තුවාලවලට ලුණු ගාන්න” වැනිය.
මූලාශ්රය : විවේකානන්ද ජාත්‍යන්තර පදනම
